| dbpedia-owl:abstract
|
- Os Estados Unidos de América (abreviado EUA; en inglés: United States of America, abreviado USA ou US) é un estado federal composto por 50 estados e un distrito federal. 48 deles están situados entre Canadá (ó norte), o océano Atlántico (ó leste), o golfo de México e México (ó sur) e o océano Pacífico (ó oeste). O estado de Alasca está na parte noroeste de Norteamérica, e o estado de Hawai é un arquipélago no medio do Pacífico. O país tamén posúe cinco territorios poboados e nove non poboados no Pacífico e no Caribe. Con 9,85 millóns de km2 e 318 millóns de persoas, Estados Unidos é o terceiro ou cuarto meirande país por área total e o terceiro país por poboación. É un dos países máis multiculturais e diversos etnicamente do mundo, debido á inmigración de moitos países. A xeografía e o clima son moi diversos, e o país é tamén o fogar dunha variada vida salvaxe.Os paleoindios migraron dende Eurasia ata os actuais Estados Unidos hai 15 000 anos, e a colonización europea comezou no século XVI. Os Estados Unidos xurdiron das Trece Colonias Británicas localizadas na Costa Atlántica. As disputas entre o Reino de Gran Bretaña e as colonias levaron á Revolución Americana. O 4 de xullo de 1776, mentres as colonias estaban a loitar contra Gran Bretaña na Guerra de Independencia, os delegados das 13 colonias asinaron a Declaración de Independencia. A guerra rematou en 1783 co recoñecemento de independencia dos Estados Unidos dende o Reino de Gran Bretaña, e foi a primeira guerra de independencia exitosa contra un imperio colonial europeo. A actual Constitución foi adoptada o 17 de setembro de 1787. As primeiras dez emendas, chamadas colectivamente Declaración de Dereitos, foron ratificadas en 1791 e deseñadas para garantir os dereitos e liberdades civís fundamentais.De acordo coa doutrina do destino manifesto, os Estados Unidos embarcáronse nunha grande expansión en Norteamérica ó longo do século XIX. Isto supuxo o desprazamento das tribos nativas, adquisicións de novos territorios e a admisión gradual de novos estados. Durante a segunda metade do século XIX, a Guerra Civil Estadounidense acabou coa escravitude legal no país. A finais dese século, os Estados Unidos estendéronse ata o Océano Pacífico, e a súa economía comezou a evolucionar. A Guerra Hispano-Estadounidense e a Primeira Guerra Mundial confirmaron o status do país como potencia militar. Os Estados Unidos emerxeron da Segunda Guerra Mundial como superpotencia mundial ó ser o primeiro país en desenvolver armas nucleares, o único en usalas en guerra, e como membro permanente do Consello de Seguridade das Nacións Unidas. A fin da Guerra fría e a disolución da Unión Soviética permitiron que Estados Unidos ficara como a única superpotencia.Os Estados Unidos é un país desenvolvido e a meirande economía do mundo. A economía aliméntase da abundancia de recursos naturais e a produtividade da man de obra. Mentres a economía estadounidense está considerada como post-industrial, continúa a ser un dos manufactureiros máis importantes do mundo. O 37% dos orzamentos do país corresponden a gasto militar, sendo a primeira potencia económica e militar, unha gran forza cultural e política, e o líder en investigación científica e innovación tecnolóxica.↑ 1,0 1,1 “State and other areas”, U.S. Census Bureau, MAF/TIGER database as of August 2010, excluding the U.S. Minor Outlying Islands. viewed October 22, 2014.↑ «U.S. and World Population Clock». U.S. Census Bureau. Consultado o 20 de novembro de 2014. ↑ The New York Times Guide to Essential Knowledge, Second Edition: A Desk Reference for the Curious Mind. St. Martin's Press. 2007. p. 632. ISBN 978-0-312-37659-8. ↑ Onuf, Peter S. (1983). The Origins of the Federal Republic: Jurisdictional Controversies in the United States, 1775–1787. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. ISBN 978-0-8122-1167-2. ↑ Adams, J.Q.; Strother-Adams, Pearlie (2001). Dealing with Diversity. Chicago: Kendall/Hunt. ISBN 0-7872-8145-X.↑ Maugh II, Thomas H. (12 de xullo de 2012). «Who was first? New info on North America's earliest residents». Los Angeles Times (California: Los Angeles Times). Consultado o 25 de febreiro de 2015. ↑ Greene, Jack P.; Pole, J.R., eds. (2008). A Companion to the American Revolution. pp. 352–361.↑ Bender, Thomas (2006). A Nation Among Nations: America's Place in World History. Nova York: Hill & Wang. p. 61. ISBN 978-0-8090-7235-4. ↑ 9,0 9,1 Carlisle, Rodney P.; Golson, J. Geoffrey (2007). Manifest Destiny and the Expansion of America. Turning Points in History Series. ABC-CLIO. p. 238. ISBN 978-1-85109-833-0. ↑ «The Civil War and emancipation 1861–1865». Africans in America. Boston, MA: WGBH. Consultado o 26 de marzo de 2013. Britannica Educational Publishing (2009). Wallenfeldt, Jeffrey H., ed. The American Civil War and Reconstruction: People, Politics, and Power. America at War. Rosen Publishing Group. p. 264. ISBN 978-1-61530-045-7. ↑ White, Donald W. (1996). «1: The Frontiers». The American Century. Yale University Press. ISBN 0-300-05721-0. Consultado o 26 de marzo de 2013. ↑ Maddison, Angus (2006). «Historical Statistics for the World Economy». The Netherlands: The Groningen Growth and Development Centre, Economics Department of the University of Groningen. Consultado o 6 de novembro de 2008. ↑ Tony Judt; Denis Lacorne (June 4, 2005). With Us Or Against Us: Studies in Global Anti-Americanism. Palgrave Macmillan. p. 61. ISBN 978-1-4039-8085-4. Richard J. Samuels (21 de decembro de 2005). Encyclopedia of United States National Security. SAGE Publications. p. 666. ISBN 978-1-4522-6535-3. Paul R. Pillar (1 de xaneiro de 2001). Terrorism and U.S. Foreign Policy. Brookings Institution Press. p. 57. ISBN 0-8157-0004-0. Gabe T. Wang (1 de xaneiro de 2006). China and the Taiwan Issue: Impending War at Taiwan Strait. University Press of America. p. 179. ISBN 978-0-7618-3434-2. Understanding the "Victory Disease," From the Little Bighorn to Mogadishu and Beyond. DIANE Publishing. p. 1. ISBN 978-1-4289-1052-2. Akis Kalaitzidis; Gregory W. Streich (2011). U.S. Foreign Policy: A Documentary and Reference Guide. ABC-CLIO. p. 313. ISBN 978-0-313-38375-5. ↑ «World Economic Outlook Database: United States». International Monetary Fund. outubro de 2014. Consultado o 2 de novembro de 2014. ↑ «U.S. Workers World's Most Productive». CBS News. 11 de febreiro de 2009. Consultado o 23 de abril de 2013. ↑ «Manufacturing, Jobs and the U.S. Economy». Alliance for American Manufacturing. 2013. ↑ «Trends in world military expenditure, 2013». Stockholm International Peace Research Institute. abril de 2014. Consultado o 14 de abril de 2014. ↑ Cohen, 2004: History and the HyperpowerBBC, April 2008: Country Profile: United States of America«Geographical trends of research output». Research Trends. Consultado o 16 de marzo de 2014. «The top 20 countries for scientific output». Open Access Week. Consultado o 16 de marzo de 2014. «Granted patents». European Patent Office. Consultado o 16 de marzo de 2014.
|
